رابطه‌ی بین ویژگی‌های شخصیتی و رفتار رانندگی در شهر شیراز (1384)

مقدمه: تخلفات رانندگی همواره یکی از علل بروز مشکلات، معضلات و حوادث ترافیکی در همه‌ی جوامع می‌باشد که بسته به بافت فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی و جغرافیایی جوامع میزان و نوع آن متفاوت خواهد بود. گرچه در بروز تخلفات رانندگی، عوامل محیطی- کنترلی، اجرایی و عدم تناسب ساختارهای مواصلاتی با تعداد خودروها و واحدهای عبور و مرور و غیره نیز دخیل می‌باشد، اما علل انسانی به عنوان اصلی‌ترین عامل، بالاترین درصد علت تخلفات است. روش کـار: در این تحقیق 537 آزمودنی مورد بررسی قرار گرفتند که شامل 437 راننده مرد و 100 راننده زن بودند. میانگین سنی مردان 5/34 (انحراف معیار 9/10) و میانگین سنی زنان 4/37 (انحراف معیار 9/13) بود. آزمودنی‌ها از طریق نمونه‌گیری در دسترس با مراجعه به مکان‌هایی چون مرکز تعویض پلاک خودرو و یک درمانگاه تخصصی مرکزی شیراز انتخاب گردیدند. پرسشنامه‌ها شامل پرسشنامه دموگرافیک، پرسشنامه رفتار رانندگی منچستر و پرسشنامه شخصیت نئو FFI بوده است. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش‌های تحلیل واریانس و همبستگی استفاده گردید. یافته‌ها: نتایج نشان داد که بین نمرات شاخص عصبیت آزمون نئو با میزان انواع خطا و انجام اعمال غیرقانونی رابطه مستقیم معنادار وجود دارد، (05/0 (p< همچنین نشان داده شد که بین نمرات شاخص توافق با دیگران و برون‌گرایی در آزمون نئو با انواع خطا و انجام اعمال غیرقانونی رابطه معکوس معناداری وجود دارد (05/0 (p< . ولی بین نمرات شاخص وجدانی بودن با میزان انواع خطا و انجام اعمال غیرقانونی رابطه‌ای دیده نشد، ضمناً بین نمرات شاخص بازبودن به تجربه‌ها تنها با انجام اعمال غیرقانونی غیرخشونت‌آمیز رابطه‌‌ی مستقیم معنا‌داری داشت (01/0 (p< . از بین عواملی مثل سن، سال‌های تجربه‌ی رانندگی با میزان انواع خطا، تنها سن و سال‌های تجربه‌ی رانندگی با انجام اعمال غیرقانونی غیرخشونت‌آمیز رابطه‌ی منفی معنا‌دار وجود دارد (05/0 (p< . با تعجب دیده شد که سال‌های تحصیلات رسمی با میزان انواع خطاها و انجام اعمال غیرقانونی رابطه مستقیم معناداری دارد (05/0 .(p< نتیجه‌گیری: نتایج تحقیق نشان دادند که ویژگی‌های شخصیتی با رفتار رانندگی رابطه‌ی معناداری دارد. لذا با توجه به اهمیت رفتار رانندگی در میزان تصادفات، توصیه می‌شود جهت بهبود وضعیت رانندگی و کاهش میزان تصادفات، ارزیابی‌های روان‌شناختی در هنگام ارایه گواهینامه و پس از آن به‌طور دوره‌ای صورت پذیرد و می‌توان آموزش‌های مخصوصی را برای آسیب‌پذیران به خطاهای رانندگی در نظر گرفت.